De Vereniging Oud Ede viert haar eeuwfeest.
Een boek maakt de ontwikkeling van het heidedorp in honderd jaar inzichtelijk.
Interview Pouw Jongbloed voor De Gelderlander met Patty Gonggrijp en Joyce van den Berg, de samenstellers van het jubileummagazine.
Is het een handig boekwerk of een uit de kluiten gewassen magazine Patty Gonggrijp (72), een van de samenstellers van Een eeuw Ede en de Vereniging Oud Ede, kijkt waar de jubileumuitgave die op de salontafel ligt. „Eigenlijk is het een mix, zou ik willen zeggen, Het is geen taal geschiedenisboek geworden. We wilden op een luchtige manier in woord en beeld stilstaan bij elk jaar tussen 1924 n 2024. Voor oudere Edenaren zal het vaak een blik van herkenning opleveren.”
Villa Richmond
„Een foto uit 2017 aan de door brand zwaar beschadigde Villa Richmond aan de Stationsweg zien. Lange tijd leek sloop onvermijdelijk. Maar mede dankzij de inzet van de Vereniging Oud Ede is de villa uit 1903 grotendeels In de oude staat hersteld. Met nieuwbouw aan de achterzijde is een prachtig woonhuis voor 22 senioren ontstaan.”
De poster in fluorescerende kleuren van de Cubaanse guerrillaleider Che Guevera, gemaakt bij Verkerke Reproducties en ontworpen door de Edese kunstenaar Lex van Voorst, springt eveneens n het oog. En wie in Ede heeft nog paraat dat er op de Schaapsweg op Tweede Pinksterdag in 1936 een grote kanovijver werd geopend?
Sinds 2009 staan de kleurrijke beelden Chico en Chica in de voortuin van het gemeentehuis. Het zijn allemaal leuke weetjes, bondig verwerkt in overzichtelijke tekstblokjes. De geschiedenis van de honderdjarige Vereniging Oud Ede is er ook in verweven.
Zelfbediening
Medesamensteller Joyce van den Berg (79) bladert naar pagina 34. Kruidenier Zijlstra opende in 1955 de eerste zelfbedieningswinkel in het centrum van Ede, Ze leest hardop een passage voor uit de wervende uitlegadvertentie. „Bij het binnenkomen neemt u een mandje en gaat op uw gemak kiezen wat u nodig hebt Het winkelen op deze moderne manier is een genoegen en een voordeel voor elke vrouw, die met haar tijd meegaat”, zegt ze. „Ik vind het een treffend tijdsbeeld, in al haar eenvoud.”
Pijnpunt.
Als het tweetal voor de foto naar buiten wandelt richting de Oude Kerk, komt het gesprek op het verdwijnen van de Markt. Dat blijft nog altijd een groot pijnpunt voor veel Edenaren op leeftijd, benadrukt Van den Berg. Dat was een echte ontmoetingsplek voor de Edenaren, met prachtige lindebomen. Ga je nu voor de Hema staan, zou je zo over de vroegere Markt uitkijken. In de jaren 70 is hier in Ede zoveel veranderd. Toen zijn er ook allerlei markante panden plat geschoven. De echte ziel kun je maar één keer uit het dorp slopen, dat kun je nooit meer goed hertellen.”
Garnizoensplaats
De samenstellers van het jubileumboek schakelen snel weer over maar positieve ontwikkelingen in hun dorp. Gonggrijp: „We zien links en rechts ook dat mooie panden bewaard zijn gebleven, die al zijn of worden opgeknapt De Smederij uit 1908 op het vroegere Arthur Koolkazerne is een mooi voorbeeld. Dat biedt au plaats aan het Platform Militaire Historie. Je kunt er herbeleven hoe Ede begin vorige eeuw uit groeide tot een grote garnizoensplaats.”
Waakzaamheid blijft geboden. „We moeten de vinger aan de pols houden”, benadrukt Van den Berg. „Dan denken we aan de Concordiamolen in het centrum en de Keetmolen dicht bij station Ede-Wageningen. Daar willen we ook als Vereniging
Oud Ede graag samen sterk staan. De wieken moeten wel blijven draaien, wind blijven vangen.”
Nieuwe aanwas
Ze hopen dat het ruim honderd pagina’s tellende magazine – in eerste instantie bedoeld voor de ruim zeven honderd leden van de vereniging – nieuwe aanwas lokt. „Honderd jaar is een mooie mijlpaal”, besluit Gonggrijp. „Maar we hopen dat ook in 2134 Edenaren zien nog altijd op allerlei manieren inzetten om de geschiedenis van bet dorp te bestuderen en die te behouden.”
Nieuwe leden van de Vereniging Oud Ede krijgen het magazine Een eeuw Ede gratis toegestuurd. Voor andere liefhebbers is het boekje sinds enkele dagen voor 12,50 euro verkrijgbaar bij Boek en Buro aan de Grotestraat.
